Dirk Brengelmann is sinds 24 augustus 2016 de Duitse ambassadeur in Den Haag. Voordat hij deze belangrijke post in Nederland bekleedde, had hij al een duidelijk beeld van de omgeving waar hij zou komen te werken: “In mijn jeugd kwam ik hier vaak op bezoek. Eerst met mijn ouders en later met vrienden. Ik ken de provincie behoorlijk goed. Er kan sprake zijn van culturele verschillen tussen Duitsers en Nederlanders, maar we hechten veel belang aan dezelfde zaken. Wat mij opvalt is dat het makkelijk en professioneel werken is in Nederland. De voorzieningen en bereikbaarheid zijn uitstekend geregeld. De leefomstandigheden zijn goed. Het wonen in Den Haag bevalt mij zeer. De Duitse gemeenschap is sterk vertegenwoordigd in deze provincie met een ambassade en een Duitse school. Er werken veel Duitsers in Den Haag voor het Internationale Hof van Justitie, bij Europol of bij Eurojust, maar ook bij Estec in Noordwijk en voor het Europese Octrooibureau in Rijswijk. In Rotterdam zijn veel vertegenwoordigers van Duitse bedrijven actief. Er is, samengevat, een constante relatie tussen Duitsland en Zuid-Holland.”

Intensieve relaties

In zijn welkomstwoord op de website van de Duitse ambassade benoemt Brengelmann de bilaterale politieke, economische en culturele betrekkingen tussen Nederland en Duitsland als zeer intensief. Nederland is de belangrijkste handelspartner voor Duitsland in Europa en staat wereldwijd op de tweede plaats. Dat roept de vraag op welke positie de provincie Zuid-Holland in deze bilaterale relaties inneemt. Brengelmann: “Ik denk dat ik een van de ambassadeurs ben met de meeste contacten met deze provincie en bedrijven in Zuid-Holland op het gebied van handel, landbouw en transport. Afgelopen jaar heb ik onder andere contact gehad met gedeputeerde Floor Vermeulen over de economische relaties tussen Zuid-Holland en Duitsland en specifiek tussen Zuid-Holland en Noordrijn-Westfalen. Deze relaties zijn niet enkel voor de handel van belang, maar ook op het gebied van transport en infrastructuur.”

De Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen is economisch sterk verbonden met Zuid-Holland. Brengelmann vertelt dat minister-president van Noordrijn-Westfalen, Armin Laschet, Rotterdam gekscherend de haven van zijn deelstaat noemt. Hoe belangrijk deze verbinding is, bewees de droogte in 2018. Brengelmann legt uit: “Wat weinig mensen weten is dat veel benzine van Rotterdam via de Rijn naar Duitsland wordt gebracht. En in die zomer konden de schepen soms maar een derde of de helft van hun lading meenemen, omdat ze anders te diep in het water zouden liggen en vast zouden lopen. Als gevolg daarvan steeg de prijs van benzine bij de tankstations in Duitsland aanzienlijk. Dat was opmerkelijk.” 

Ontspannen bestuurder

Ook onderhield Brengelmann in 2018 veelvuldig contact met de commissaris: “Ik waardeer het goede contact dat ik met hem heb. De commissaris spreekt zich eerlijk uit in zijn toespraken. Hij geeft niet enkel de cijfers, de feitelijke informatie, hij deelt zijn ideeën en zijn bezorgdheden. Ik kan ook waarderen dat hij zijn provincie doorreist op zijn eigen boot. Ik heb het voorrecht gehad met hem mee te mogen varen, samen met de Chinese ambassadeur Wu Ken en de oud-CEO van Siemens, Ab van der Touw. Als commissaris is hij de bestuurder van de provincie. Het was fascinerend om hem als de bestuurder op zijn boot te zien. Overigens is hij in beide situaties open en ontspannen. Hij nam ons mee op de Kagerplassen. Het was mooi om Zuid-Holland vanaf het water te beleven. Met de commissaris kan ik vertrouwelijke gesprekken voeren; zowel op professioneel vlak als in de privésfeer. Ik weet dat hij een supporter is van goede Nederland-Duitse relaties. De commissaris ziet zijn provincie in de internationale context.”

Als voorbeeld noemt Brengelmann de ontmoeting tussen premier Mark Rutte en de minister-president van Noordrijn-Westfalen, Armin Laschet, in november 2018. “Onderdeel van deze ontmoeting was een samenwerkingsovereenkomst op het gebied van transport en infrastructuur. Dat is voor Duitsland een onderwerp van groot belang. Met de commissaris heb ik gewezen op de mogelijkheid om Zuid-Holland als provincie in de samenwerking mee te nemen en niet enkel de focus te leggen op de Nederlandse grensprovincies. Juist op het terrein van transport en infrastructuur is het van belang om de bredere context te zien. En die opzet is gelukt. Alles wat bijvoorbeeld in de haven en op de Rijn gebeurt is niet alleen voor Nederland van groot belang, maar ook voor Duitsland en Duitse bedrijven als Thyssen Krupp. Dit bedrijf vervoert steenkool en ijzererts van Rotterdam naar Duisburg in kleine schepen. Het is ons gelukt om dit belang op te nemen in de overeenkomst, die in 2019 getekend zal worden tussen de minister van transport van Noordrijn Westfalen en de gedeputeerden van vijf Nederlandse provincies – drie grensprovincies, Noord-Brabant en Zuid-Holland.”

Buurtaal

De ambassadeur benadrukt het belang van de buurtaal: “Als het op de kennis van de taal aankomt, vind ik dat men zich aan beide kanten van de grens meer zou moeten inspannen om elkaars taal te spreken. Juist door de intensieve betrekkingen tussen onze landen zou het goed zijn als ook in Nederland meer aandacht zou zijn voor de Duitse taal. Maar die keus ligt bij de Nederlandse scholen en de Nederlandse studenten. Ik kan enkel het belang ervan benadrukken. Als ambassadeur kan ik niet tot in de details bij elke situatie betrokken zijn. Er gebeurt te veel tussen onze landen. Van tijd tot tijd probeer ik een bijdrage te leveren en mensen samen te brengen. En als ik nog een wens voor de toekomst zou mogen uitspreken, hoop ik dat we meer gaan samenwerken op het gebied van wetenschap en innovatie.”